DEMOKRASI

           

DEMOKRASI BERPARLIMEN DI MALAYSIA

Malaysia mengamalkan Sistem Demokrasi Berparlimen di bawah pentadbiran Raja Berperlembagaan dengan Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong sebagai Ketua Negara. Perlembagaan negara telah digubal dengan mengadakan syarat-syarat untuk pengalaman sistem ini. Salah satu syarat sistem Demokrasi Berparlimen adalah pembahagian kuasa kepada tiga bahagian di dalam pemerintahan, iaitu Perundangan, Kehakiman dan Pentadbiran atau Eksekutif.

 DEMOKRASI BERPARLIMEN

    Pemerintahan yang dijalankan secara perwakilan  Dibentuk melalui proses pilihan raya  Rakyat diberi mandat untuk memilih pemimpin yang akan mewakili mereka sekaligus menjadi wakil rakyat di Parlimen  Dalam erti kata lain demokrasi berparlimen bermaksud ‘kerajaan rakyat’

PILIHAN RAYA

·         Satu kaedah bagi rakyat untuk mengundi bagi memilih wakil mereka. Turut berperanan untuk mengesahkan mereka yang memegang kuasa  Merupakan satu bentuk komunikasi antara pemerintah dan yang diperintah

·         Pengundian dilakukan secara sulit dan ketelusan pengundian tercapai melalui prosedur yang kemas dan teratur

·         Pengiraan undi dilaksanakan secara terbuka.Calon yang mendapat undi yang banyak akan dikira sebagai pemenang.kemenangan tetap dikira walaupun majoriti mudah.

·         Pilihan raya adalah satu ciri yang penting dalamsistem demokrasi berparlimen di Malaysia

FUNGSI PILIHAN RAYA

·         MENUBUHKAN SEBUAH KERAJAAN DEMOKRASI

·         MENGEKALKAN PUCUK PIMPINAN

·         PEMILIHAN CALON BAGI MENGISI JAWATAN TERTINGGI KERAJAAN

·         MENGUATKAN KESTABILAN DAN LEGITIMASI DALAM SEBUAH ORGANISASI DAN KOMUNITI POLITIK

·         MENERUSKAN LEGASI NEGARA DEMOKRASI BERPARLIMEN

·         MEMBERI PELUANG KEPADA RAKYAT UNTUK MEMILIH DAN MENUKAR PUCUK PIMPINAN

JENIS – JENIS PILIHAN RAYA

 Terbahagi kepada 2 : Pilihan raya umum Pilihan raya umum diadakan untuk memilih ahli Dewan secara serentak di seluruh Semenanjung Malaysia. Bagi Sarawak dan Sabah pula pilihan raya umum bagi Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri diadakan secara berasingan.  Pilihan raya kecil Pilihan raya kecil diadakan apabila berlaku kekosongan kerusi di mana- mana kawasan Parlimen atau Dewan Undangan Negeri. Kekosongan itu berlaku mungkin disebabkan hal-hal tertentu seperti kematian, peletakan jawatan, dan pelucutan jawatan. Pilihan raya kecil mesti diadakan dalam tempoh 60 hari bagi Semenanjung Malaysia dan 90 hari bagi Sarawak dan Sabah selepas kekosongan itu.

 SURUHANJAYA PILIHAN RAYA

·         SPR ( Election Commission Of Malaysia ) sebuah suruhanjaya yang bertanggungjawab dalam semua urusan  pilihan raya Malaysia

·         Ditubuhkan pada 4 September 1957 mengikut perlembagaan Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan Malaysia

KEANGGOTAAN SPR

Persekutuan yang dianggotai 1 pengerusi dan 2 ahli pada ketika itu.  Pada tahun 1963 ahlinya ditambah kepada 3 orang manakala pada tahun 1981 ditambah pula timbalan pengerusi dan Encik Abdul Rahman Bin Abu Hassan orang yang pertama memegang jawatan itu.  Pada 2002, keanggotaan SPR ditambah menjadi 7 orang ahli, Pengerusi, Timbalan Pengerusi dan 5 orang ahli termasuk 1 dari Sabah dan 1 dari Sarawak  Pengerusi, Timbalan pengerusi dan 3 orang ahlinya dilantik oleh YDPA atas nasihat MRR ( majlis raja raja ). Syarat kelayakan ahli SPR ialah:

1.       Berumur tidak melebihi daripada 65 tahun

2.       Seorang yang tidak muflis

3.       Tidak memegang jawatan bergaji yang lain

4.       Bukan mana-mana ahli politik dari mana-mana majlis Parlimen Dan Dewan Undangan Negeri

SPR membentuk sebuah urus setia bagi menjalankan fungsinya yang diketuai oleh setiausaha. Setiausaha yang pertama H.Cassidy (1957 – 1958)

Kedudukan SPR termaktub dalam pekara 113-120 Perlembangaan Persekutuan yang menggariskan peranan SPR sebagai sebuah badan yang menjalankan proses Demokrasi Negara melalui pilihan raya yang adil dan saksama.oleh itu SPR adalah badan bebas daripada pengaruh politik

FUNGSI SPR

v  Mengkaji dan membuat persempadanan bahagian-bahagian pilihan raya

v  Menjalankan urusan pedaftaran pemilih dan penyemakan daftar pemilih

v  Menjalankan pilihan raya umum dan pilihan raya kecil

v  Mendaftarkan calon-calon yang bertanding dan memastikan calon-calon memenuhi kriteria dan kelayakan yang diperlukan

SISTEM PILIHAN RAYA DI MALAYSIA

Diadakan 5 tahun sekali  Memilih wakil – wakil rakyat di Dewan Undangan Negeri bagi mengetuai Kerajaan Negeri dan wakil – wakil Dewan Rakyat untuk membentuk Kerajaan Persekutuan Dipertanggungjawabkan kepada Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) yang terdapat dalam Perkara 113 – 120 Perlembagaan Persekutuan  Dibubarkan oleh YDPA peringkat persekutuan dan Raja / Yang Dipertuan Negeri bagi peringkat negeri (melalui nasihat PM / MB)  Perlu diadakan dalam masa 60 hari bagi semenanjung dan 90 hari bagi Sabah dan Sarawak.

Undang-Undang Dan Peraturan Pilihan Raya:

1.       Perlembangaan Persekutuan

2.       Perlembangaan Negeri

3.       Akta Pilihan Raya,1958 (Akta 19)

4.       Akta Kesalahan Pilihan Raya, 1954 (Akta 5)

5.       Peraturan-peraturan (Perjalanan Pilihan Raya) Pilihan Raya 1981

6.       Peraturan-peraturan (Pendaftaran Pemilih) Pilihan Raya 2002

7.       Peraturan-peraturan (Mengundi Melalui Pos) Pilihan Raya 2003

Undang-Undang yang tiada kaitan dengan pilihan raya yang memain peranan dalam kelacaran pilihan raya

1.       Akta Polis 1962

2.       Akta Hasutan 1970

3.       Akta Rahsia Rasmi 1972

4.       Akta keselamatan dalam negeri 1960

BILANGAN KERUSI/ KAWASAN

Ø  Seseorang Calon dipilih untuk mewakili penduduk-penduduk sesuatu pilihan raya di Parlimen ( Pilihan Raya Umum )

Ø  Dewan Undangan Negeri ( Pilihan Raya Negeri )

Ø  Sehingga kini terdapat 222 Kerusi Dewan Rakyat ( Parlimen ) Dan 576 Kerusi Dewan Undangan Negeri

PENSEMPADANAN SEMULA BAHAGIAN-BAHAGIAN PILHAN RAYA

Sebagai sebahagian daripada fungsi utamanya, SPR bertanggungjawab mengkaji semula sempadan bahagian  Pilihan Raya Parlimen Dan Negeri. SPR perlu menjalankan kajian ini setiap tidak kurang daripada 8 tahun

PENDAFTARAN PEMILIH

Contoh cara pendaftaran sebelum mengundi

Ø  Sistem pilihan raya ialah seseorang mesti mendaftar dengan SPRsebelum dia boleh mengundi dalam Pilihan Raya bagi Dewan Rakyat Atau Dewan Undangan Negeri

Ø  Di Malaysia kelayakan untuk mendaftar Jika:

1.       Seorang warganegara Malaysia

2.       Berumur tidak kurang daripada 21 tahun pada tarikh kelayakan

3.       Seorang penduduk di mana-mana bahagian pilihan raya di Malaysia

4.       Tidak kehilangan kelayakan

HILANG KELAYAKAN PEMILIH

1.       Pada Tarikh kelayakan, ditahan keran dirinya tidak siuman atau sedang menjalani hukuman penjara

2.       Sebelum tarikh kelayakan, telah didapati bersalah dan dihukum mati atau penjara untuk tempoh lebih daripada 12 bulan dan masih menjalani hukuman pada tarikh kelayakan

3.       Telah didapati bersalah di bawah akta kesalahan pilihan raya 1954

4.       Telah memperoleh kerakyatan asing

SEMAKAN DAFTAR PEMILIH

Ø  Dijalankan sepanjang tahun, seperti yang diperuntukkan dalam undang-undang. Daftar-daftar pemilih baharu disediakan setiap 3 bulan sekali dan pendaftaran tersebut dipamerkan selama 7 hari bagi tujuan urusan tuntutan dan bantahan

Ø  Selepas mempertimbangkan tuntutan dan bantahan melalui siasatan awam, daftar pemilih untuk tahun berkenaan akan disahkan oleh SPR dalam tempoh sebulan. Semasa semakan daftar induk, nama-nama pemilih yang sudah meninggal dunia dan sudah kehilangan kelayakan mengikut undang-undang akan dikeluarkan daripada daftar berkenaan

KELAYAKAN CALON

Ø  Dalam system pilihan raya di Malaysia, calon yang bertanding boleh mewakili sesuatu parti atau bertanding sebagai calon bebas. Seseorang itu layak menjadi calon dalam mana-mana pilihan raya jika memenuhi syarat-syarat berikut:

1.       Warganegara Malaysia dan bermaustatin di Negara ini

2.       Berumur tidak kurang daripada 21 tahun pada hari penamaan calon

3.       Tinggal di negeri di mana di bertanding

Ø  Seseorang calon akan hilang kelayakan sekiranya dirinya:

1.       Telah didapati atau diisytiharkan tidak siuman

2.       Bankrap atau muflis

3.       Memegang jawatan kepentiangan office of profit

4.       gagal mengemukakan laporan perbelanjaan pilihan raya

5.       Telah didapati bersalah oleh mahkamah di Malaysia dan dijatuhkan hukuman penjara untuk tempoh tidak kurang dari setahun atau denda tidak kurang dari RM2,000 dan belum mendapat pengampunan

6.       Telah memperoleh kewarganegaraan asing

PERMULAAN PILIHAN RAYA DAN PROSES PENAMAAM CALON

Ø  Pilihan raya untuk dawn rakyat dan dewan undangan negeri seperti yang ditetapkan oleh undang-undang, diadakan sekali dalam tempoh 5 tahun, kecuali jika dewan dibubarkan lebih awal. Pilihan raya umum diadakan dalam tempoh 60 hari selepas tarikh pembubaran

Ø  Pilihan raya kecil juga diadakan dalam tempoh 60 hari dari tarikh kekesongan,sama ada disebabkan kematian, peletakan jawatan atau Ahili dewan rakyat dan dewanundangan negeri hilang kelayakan. Tarikh kekosongan kerusi ditetapkan oleh SPR

Ø  Pilihan raya umum atau pilihan raya kecil bermula dengan pengeluaran writ pilihan raya oleh SPR kepada pegawai pengurus. Pada masa yang sama , satu notis akan diwartakan untuk menetapkan tarikh-tarikh hari penamaan calon dan hari mengundi

Ø  Hari penamaan calon merujuk kepada hari yang telah ditetapkan oleh SPR bagi calon-calon mengemukakan kertas-kertas penamaan boleh dikemukakan oleh calon pencadang dan penyokong atau salah seorang daripada mereka

Ø  Kebiasaannya kertas-keertas penamaan calon mestilah dikemukakan antara jam 9.00 pagi sehingga 10.00 pagi pada hari penamaan. Kertas-kertas penamaan calon akan dipamerkan dari jam 10.00 pagi sehingga 11.00 pagi untuk diteliti dan menerima bantahan

Ø  Dalam kes di mana seorang calon sahaja yang dicadangkan pegawai pengurus akan mengisytiharkan calon menang tanpa bertanding

DEPOSIT

Ø  Wang deposit berjumlah RM10,000 bagi kerusi parlimen dan RM5,000 bagi kerusi negeri perlu diserahkan kepada pegawai pengurus sebelum atau pada hari penamaan calon. Calon akan hilang wang deposit sekiranya gagal memperoleh 1/8 daripada jumlah undi yang diperoleh semua calon yang bertanding dalam sesuatu bahagian pilihan raya berkenaan

PENGUNAAN SYMBOL

Ø  Seseorang calon yang mewakili sesuatu parti politik boleh menggunakan symbol parti jika dia mendapat kebenaran bertulis daripada parti berkenaan. Calon-calon bebas perlu memilih mana-mana symbol yang telah disediakan oleh SPR untuk di cetak pada kertas-kertas undi

KEMPEN

Ø  Akta kesalahan pilihan raya (pindaan) 2002. Kempen  hanya boleh dimulakan selepas selesai proses penamaan calon dan mesti dihentikan pada jam 12.00 tengah malam sebelum hari mengundi

Ø  SPR menmpunyai kuasa di bawah pekara3(5) akta pilihan raya 1958 dan pekara 27A akta kesalahan pilihan raya 1954 untuk melantik pegawai penguat kuasa dan membentuk satu atau lebih pasukan-pasukan penguat kuasa di setiap bahagian pilihan raya parlimen

Ø  Unit ini dianggotai oleh pegawai penguat kuasa yang di lantik oleh SPR, seorang wakil ibu pejabat polis daerah, seorang wakil dari pihak berkuasa tempatan dan seorang wakil tiap-tiap parti/calon yang bertanding

Ø  Pegawai penguat kuasa bertanggungjawab kepada pegawai pengurus, dan tugas pasukan ini adalah untuk memantau bahab-bahan kempen, ceramah-ceramah, pilihan raya dan perhimpuna umum, bagi memastikan peruntukan-peruntukan di bawah undang-undang dan peraturan-peraturan pilihan raya tidak dilanggar

Ø  SPR akan menubuhkan jawatankuasa-jawatankuasa pada peringkat pusat, negeri, bahagian-bahagian pilihan raya bagi memberikan penerangan kepada parti-parti politik, calon-calon atau ejen-ejen dan petugas-petugas parti mengenai undang-undang dan peraturan pilihan raya

Ø  Senarai pekara yang mesti dipatuhi dan dlarang semasa pilihan raya akan disediakan dan pekara-pekara ini perlu diberi perhatian kepada calon-calon dan petugas-petugas parti:

1.       Pengedaran risalah dan surat

2.       Poster

3.       Ceramah tertutup dan ceramah umum

4.       Kempen dari rumah ke rumah

Ø  Parti-parti politik dibenarkan membentang dan menjelaskan manifesto mereka masin-masing. Mereka juga boleh menggunakan media elektronik. Deposit akan dipulangkan sekiranya calon-alon menanggalkan poster, sepanduk dan sebagainya dalam tempoh 14 hari selepas hari mengundi

Ø  Sepanjang tempoh berkempen, pihak polis akan mengeluarkan garis-garis panduan kepada calon-calon yang bertanding dari semasa ke semasa untuk memastikan kempen pilihan raya berjalan secara  aman 

HARI MENGUNDI

Ø  Hari mengundi merujuk kepada hari pemilih-pemilih membuang undi. Secara rasmi, hari mengundi bermula dari selepas jam 12.00 tengah malam dan berakhir dengan pengumuman keputusan pilihan raya. Namun, waktu membuang undi ditetapkan dari jam 8.00 pagi hingga jam 5.00 petang di seluruh  malysia

Ø  Bagi kawasan pedalaman, unit-unit bergerak digunakan bagi memastikan kelancaran proses membuang undi. Selain itu, waktu membuang undi mungkin berbeza antara satu daerah dengan satu daerah yang lain. SPR biasanya akan mengeluarkan notisuntuk memaklumkan orang ramai tentang pekara-pekara pilihan raya seperti

1.       Tarikh mengundi

2.       Lokasi mengundi

3.       Waktu mengundi di semua lokasi mengundi

4.       Lokasi pusat pengiraandan perjumlahan undi

Ø  Pengundian dilakukan di tempat-tempat mengundi yang telah diwartakan. Setiap tempat mengundi mempunyai seorang ketua tempat mengundi yang mengawal setiap proses pengundian. Beliau akan dibantu oleh kerani mengundi dan kerani mengira undi

BARUNG SPR

Ø  Undang-undang yang ada pada masa ini,melarang calon daripada mendirikan pondok di mana-mana pusat mengundi di kawasan tempat calon itu bertanding. Walau bagaimanapun, parti-parti politik dibenarkan untuk mengadakan bilik operasi sekiranya pondok itu terletak di luar jarak 50 meter dari pusat mengundi

Ø  Bagi memastikan kelancaran pengundian, SPR akan mendirikan barung SPR di pusat-pusat mengundi. Tujuan barung-barung ini didirikan adalah untuk mebantu pemilih-pemilih menyemak nombor siri mereka di dalam daftar pemilih dan saluran supaya pengundian berjalan dengan lancer

KEBENARAN UNTUK MEMASUKI TEMPAT MENGUNDI

Ø  Hanya pemilih-pemilih yang nama mereka terdapat di dalam daftar pemilih bagi sesuatu tempat mengundi sahaja boleh di benarkan untuk menbuang undi. Kad pengenalan diri pemilih yang dikeluarkan oleh jabatan pendaftaran Negara digunakan sabagai pengenalan diri dan perlu dintunjukkan tempat mengundi

Ø  Pegawai-pegawai berikut yang dibenarkan memasuki tempat mengundi:

1.       Ahli dan pegawai SPR

2.       Ketua tempat mengundi dan kakitanganya

3.       Calon-calon dan wakil calon

4.       Ejenn-ejen mengundi dan ejen mengira undi

5.       Mereka yang dibenarkan oleh SPR

CARA-CARA MENGUNDI

Ø  Seorang pemilih hanya boleh memangkah seorang calon sahaja, iaitu dengan menandkan ‘X’ bersebelahan nama calon yang dipilih. Selepas menandakan kertas undi, pengundi perlu memasukannya ke dalam peti undi yang disediakan

Ø  Jika diadakan pilihan raya serentak (dewan rakyat dan dewan undangan Negeri), kertas-kertas undi mestilah ditandakan, dilipat dan dimasukkan ke dalam peti undi yang berasingan yang telah ditandakan dengan sama ada “PARLIMEN” dan “NEGERI”

contoh memasukkan kertas undian di peti undi

UNDI POS

Ø  Undi pos dihantar dengan pos seawall yang mungkin kepada pemilih yanga layak mengundi melalui pos. kertas undi pos mesti sampai kepada pegawai pengurus selewat-lewatnya jam5.00 petang pada hari mengundi. Prosedur-prosedur yang lengkap telah disediakan untuk menjaga kerahsian undi

PENGIRAAN DAN PENJUMLAHAN UNDI

Ø  Pengiraan undi dijalankan oleh ketua tempat mengundi atau di sebuah pusat pengiraan undi yang telah ditetapkan. Undi pos bagi sesuatu bahagian pilihan raya dikira oleh pegawai pengurus di pusat pengiraan undi yang ditetapkan. Mereka yang di benarkan memasuki tempat mengira undi:

1.        Ahli-ahli dan pegawai-pegawai SPR

2.       Pegawai yang dilantik oleh SPR

3.       Kerani mengira undi

4.       Calon, wakil dan ejen mengira undi

Ø  Kehadiran ejen-ejen calon adalh untuk memastikan pengiraan undi dijalankan mengikut keputusan-keputusan pengundian akan dikemukakan kepada pegawai pengurus di pusat penjumlahan undi. Pegawai pengurus bagi sesuatu bahagian pilihan raya itu akan mengisytiharkan calon yang mendapat undi majority sebagai wakil yang terpilih bagi bahagian pilihan raya yang berkenaan

PETISYEN PILIHAN RAYA

Ø  Keputusan pilihan raya boleh di cabar di mahkamah. Sesuatu petisyen boleh di buat atas sebab-sebab berikut:

1.       Sogokan, peras ugut atau sebarang salah laku yang mungkin telah menjejaskan pilihan raya

2.       Ketidakpatuhan undang-undang dan peraturan pilihan raya oleh mana-mana

Pihak

3.       Perbuatan rasuah atau perbuatan menyalahi undang-undang yang dilakukan oleh calon dan ejen-ejen

4.       Calon atau ejen-ejennya didapati tidak layak menyertai pilihan raya

Ø  Petisyen pilihan raya mestilah dikemukakan e mahkamah Tinggi dalam masa 21 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya disiarkan dalam warta. Selepas menjalankan perbicaraan keatas petisyen berkenaan, jika hakim pilihan raya memutuskan bahawa pilihan raya berkenaan di batalkan, SPR akan mengeluarkan notis yang pilihan raya baharu akan diadakan di bahagian pilihan raya tersebut

PENYATA PERBELANJAAN PILIHAN RAYA

Ø  Seseorang calon adalah layak membelanjakan wang bagi pilihan raya, tetapi tidak boleh melebihi

1.       RM200,000 bagi Calon Dewan Rakyat

2.       RM100,000 bagi Dewan Undangan Negeri

Ø  Laporan perbelanjaan mestilah dihantar kepada Pengarah Pilihan Raya Negeri dalam tempoh 31 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya disiarkan dalam warta. Kegagalan untuk mengemukakan penyata perbelanjaan pilihan raya atau kegagalan untuk mengemukakannya dalam tempoh yang ditetapkan merupakan satu kesalahan di bawah Akta kesalahan Pilihan Raya 1954

PENYIMPANAN DAN PELUPUSAN

Ø  Dalam proses pilihan raya, satu aspek penting ialah penyimpanan kertas-kertas undian dokumen-dokumen lain berkaitan. Dokumen-dokumen ini mestilah di simpan di dalan peti atau peti-peti khas dan dikunci dengan disaksikan oleh ejen-ejen calon. Peti-peti khas ini akan disimpan selama 6 bulan di bawah pengawasan Pegawai Pengurus

Ø  Pengarah pilihan raya negeri akan menyimpan daftar pemilih yang telah ditandakan dan jugacounter foils kertas undi. Ini adalah bagi menjamin kerahsian undi. Peti-peti itu hanya boleh di buka atas arahan Hakim Mahkamah Tinggi jika ada kes-kes petisyen

Ø  Selepas tempoh 6 bulan, pegawai pengurus(selepas mendapat kebenaran dari SPR) akan melupuskan kertas-kertas undid an dokumen-dokumen berkenaan. Pegawai Pengurus kemudiannya akan mengemukakan sijil pelupusan kepada Pengarah Pilihan Raya Negeri